Giãn tĩnh mạch chân là một tình trạng sức khỏe phổ biến, đặc biệt là ở những người trưởng thành, gây ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống. Cùng tìm hiểu Nguyên nhân giãn tĩnh mạch chân, triệu chứng, cách phòng ngừa dưới đây.
Nguyên nhân giãn tĩnh mạch chân
Giãn tĩnh mạch chân (varicose veins) là tình trạng các tĩnh mạch ở chân bị giãn nở, phồng lên và xoắn lại, thường dễ thấy qua da. Tình trạng này xảy ra do các van trong tĩnh mạch – bộ phận giúp máu lưu thông một chiều từ chân về tim – hoạt động kém hiệu quả. Khi các van không đóng kín, máu bị chảy ngược và ứ đọng, gây ra áp lực lớn lên tĩnh mạch, làm chúng giãn ra.
Giãn tĩnh mạch chânGiãn tĩnh mạch chân có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, nhưng chủ yếu liên quan đến việc các van trong tĩnh mạch hoạt động không hiệu quả, khiến máu không thể lưu thông đúng cách và bị ứ đọng. Dưới đây là một số Nguyên nhân giãn tĩnh mạch chân phổ biến:
Yếu tố di truyền:
Nếu trong gia đình có người mắc bệnh giãn tĩnh mạch, khả năng bạn cũng có nguy cơ cao bị giãn tĩnh mạch chân. Di truyền đóng một vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển tình trạng này.
Tuổi tác:
Khi tuổi càng cao, các tĩnh mạch và các van trong đó dễ bị suy yếu và kém hoạt động. Quá trình lão hóa làm giảm độ đàn hồi của các tĩnh mạch và làm cho chúng dễ bị giãn nở.
Nghề nghiệp và thói quen sống:
Đứng lâu: Các công việc đòi hỏi đứng lâu như giáo viên, nhân viên bán hàng, đầu bếp, hoặc nhân viên y tế có nguy cơ cao bị giãn tĩnh mạch.
Ngồi lâu: Người làm công việc văn phòng hoặc lái xe lâu cũng dễ bị giãn tĩnh mạch do không vận động và máu khó lưu thông.
Mang thai:
Trong suốt thai kỳ, cơ thể phụ nữ thay đổi về hormone và trọng lượng, đặc biệt là khi tử cung phát triển lớn hơn, gây áp lực lên các tĩnh mạch chân, từ đó làm tăng nguy cơ giãn tĩnh mạch.
Béo phì:
Trọng lượng cơ thể dư thừa tạo áp lực lớn lên các tĩnh mạch ở chân, khiến cho tĩnh mạch bị giãn nở. Người thừa cân hoặc béo phì thường dễ mắc giãn tĩnh mạch hơn người có cân nặng hợp lý.
Béo phí là một trong những Nguyên nhân giãn tĩnh mạch ở chân
Sự thay đổi hormone:
Ngoài mang thai, các thay đổi về hormone trong cơ thể (như trong giai đoạn tiền mãn kinh, dùng thuốc tránh thai) cũng có thể ảnh hưởng đến chức năng của các van tĩnh mạch, dẫn đến giãn tĩnh mạch.
Lối sống ít vận động:
Không tập thể dục thường xuyên khiến cho cơ bắp ở chân yếu, không đủ sức đẩy máu về tim, dẫn đến ứ đọng máu ở các tĩnh mạch chân, làm chúng giãn nở.
Tăng áp lực nội bụng:
Táo bón: Căng thẳng trong quá trình đi đại tiện có thể tăng áp lực lên các tĩnh mạch chân.
Khiêng vác vật nặng: Hoạt động này cũng có thể gây áp lực lên hệ thống tuần hoàn ở chân.
Một số bệnh lý và tình trạng sức khỏe:
Bệnh lý tim mạch hoặc huyết áp cao có thể ảnh hưởng đến tuần hoàn máu, góp phần vào sự hình thành giãn tĩnh mạch.
Bệnh tiểu đường: Làm tổn thương hệ thống mạch máu và giảm khả năng lưu thông máu.
Những yếu tố này kết hợp với nhau hoặc đơn lẻ đều có thể là Nguyên nhân giãn tĩnh mạch chân. Việc duy trì lối sống lành mạnh và kiểm soát các yếu tố nguy cơ có thể giúp hạn chế sự phát triển của bệnh.
Triệu chứng giãn tĩnh mạch chânGiãn tĩnh mạch chân có thể gây ra nhiều triệu chứng khác nhau, từ các dấu hiệu rõ rệt đến những cảm giác khó chịu nhưng không dễ nhận thấy. Các triệu chứng thường gặp bao gồm:
Tĩnh mạch nổi rõ trên da
Các tĩnh mạch bị giãn nở, có màu xanh hoặc tím đậm, nổi lên trên bề mặt da. Chúng có thể xoắn lại, tạo thành các búi hoặc các vết thâm lớn.
Thường xuất hiện ở mặt sau bắp chân, đùi hoặc quanh mắt cá chân.
Cảm giác nặng chân
Cảm giác nặng nề hoặc mệt mỏi ở chân, đặc biệt là sau khi đứng hoặc đi bộ lâu.
Điều này xảy ra do máu không thể lưu thông tốt về tim, gây ra ứ đọng và làm tăng áp lực lên tĩnh mạch.
Đau nhức hoặc cảm giác nóng rát
Người bệnh có thể cảm thấy đau nhức hoặc nóng rát ở vùng tĩnh mạch giãn. Đau có thể âm ỉ hoặc kéo dài suốt cả ngày.
Đặc biệt, khi đứng hoặc ngồi lâu, cơn đau có thể trở nên nghiêm trọng hơn.
Ngứa hoặc sưng ở chân
Khu vực tĩnh mạch giãn có thể gây cảm giác ngứa hoặc kích ứng da.
Sưng ở mắt cá chân hoặc phần dưới của chân, đặc biệt khi đứng lâu. Khi huyết áp trong tĩnh mạch tăng cao, máu ứ đọng và gây ra hiện tượng phù nề.
Chuột rút, đặc biệt vào ban đêm
Chuột rút hoặc cơn co cơ ở bắp chân là triệu chứng phổ biến, đặc biệt là vào ban đêm, khi các cơ không hoạt động và máu chảy chậm lại.
Thay đổi về màu da
Da ở khu vực tĩnh mạch giãn có thể trở nên sẫm màu hoặc xù xì. Nếu tình trạng giãn tĩnh mạch kéo dài, các vết loét da có thể hình thành, đặc biệt là gần mắt cá chân.
Cảm giác bồn chồn hoặc tê chân
Một số người có thể cảm thấy bồn chồn hoặc tê ở chân, đặc biệt khi ngồi lâu hoặc không thay đổi tư thế.
Biến chứng nghiêm trọng (nếu không điều trị kịp thời)
Loét chân: Các vết loét có thể hình thành ở vùng da quanh tĩnh mạch giãn, đặc biệt là ở mắt cá chân.
Viêm tĩnh mạch: Tĩnh mạch bị viêm, đỏ và đau. Nếu không được điều trị, có thể dẫn đến nhiễm trùng.
Huyết khối tĩnh mạch sâu (DVT): Trong trường hợp tĩnh mạch giãn gây ra huyết khối (cục máu đông), điều này có thể nguy hiểm nếu cục máu đông di chuyển đến phổi (thuyên tắc phổi).
Lưu ý:
Nếu bạn gặp phải các triệu chứng như đau dữ dội, tĩnh mạch sưng phồng, hoặc có dấu hiệu của nhiễm trùng (đỏ, nóng, hoặc có mủ), bạn nên thăm khám bác sĩ để nhận được sự điều trị kịp thời. Giãn tĩnh mạch không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng nếu không được chăm sóc đúng cách.
Tham khảo: Mở bài vợ chồng a phủ hay
Cách phòng ngừa giãn tĩnh mạch chânGiãn tĩnh mạch chân có thể được điều trị và phòng ngừa thông qua nhiều phương pháp khác nhau, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh và tình trạng sức khỏe của mỗi người. Dưới đây là một số cách điều trị và phòng ngừa hiệu quả:
4.1.Cách điều trị giãn tĩnh mạch chân
Điều trị không phẫu thuật:
Mang vớ y khoa (vớ nén): Đây là một trong những phương pháp điều trị phổ biến nhất. Vớ nén giúp cải thiện tuần hoàn máu, giảm sưng và đau ở chân, đồng thời ngăn ngừa tình trạng giãn tĩnh mạch trở nên nghiêm trọng hơn.
Thuốc điều trị triệu chứng: Một số loại thuốc có thể giúp giảm đau, giảm sưng và cải thiện tuần hoàn máu, chẳng hạn như thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs), hoặc thuốc làm mạnh thành mạch.
Lối sống lành mạnh: Tăng cường vận động, giảm cân nếu thừa cân, tránh đứng hoặc ngồi quá lâu để giảm áp lực lên tĩnh mạch.
Can thiệp y tế:
Chích xơ tĩnh mạch: Phương pháp này sử dụng một dung dịch đặc biệt để tiêm vào tĩnh mạch bị giãn, giúp chúng bị xẹp lại và ngừng hoạt động. Thường được áp dụng cho tĩnh mạch giãn nhỏ và vừa.
Laser nội mạch (Laser tĩnh mạch): Một sợi laser được đưa vào tĩnh mạch bị giãn qua một ống nhỏ (catheter) và sử dụng nhiệt để làm co lại các tĩnh mạch giãn.
Phẫu thuật: Khi tình trạng giãn tĩnh mạch nghiêm trọng hoặc không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác, phẫu thuật có thể được thực hiện để loại bỏ các tĩnh mạch giãn. Phẫu thuật này có thể là phẫu thuật nội soi hoặc phẫu thuật cắt bỏ tĩnh mạch.
Điều trị biến chứng (nếu có):
Viêm tĩnh mạch: Sử dụng thuốc kháng viêm, hoặc trong một số trường hợp nghiêm trọng, có thể cần dùng kháng sinh nếu có dấu hiệu nhiễm trùng.
Loét chân: Cần điều trị bằng thuốc mỡ, băng vết thương và theo dõi điều trị của bác sĩ để ngăn ngừa nhiễm trùng và giúp vết loét lành lại.
4.2.Cách phòng ngừa giãn tĩnh mạch chân
Tăng cường vận động:
Đi bộ hoặc bơi lội: Đây là những hoạt động giúp tăng cường tuần hoàn máu, đồng thời giảm căng thẳng lên tĩnh mạch chân.
Tập thể dục hàng ngày: Các bài tập chân, như xoay mắt cá, duỗi chân, hoặc nâng chân lên cao, sẽ giúp cải thiện lưu thông máu và giảm thiểu nguy cơ giãn tĩnh mạch.
Tránh đứng hoặc ngồi lâu:
Thay đổi tư thế thường xuyên: Nếu công việc yêu cầu đứng hoặc ngồi lâu, hãy thay đổi tư thế mỗi 30 phút, đi lại hoặc làm một số động tác đơn giản để cải thiện tuần hoàn máu.
Nâng chân lên khi nghỉ ngơi: Khi ngồi hoặc nằm, hãy kê chân lên cao (cao hơn mức tim) để giúp máu dễ dàng lưu thông về tim.
Duy trì cân nặng hợp lý:
Kiểm soát cân nặng: Thừa cân tạo áp lực lên tĩnh mạch, làm tăng nguy cơ giãn tĩnh mạch. Ăn uống lành mạnh và tập thể dục thường xuyên để duy trì cân nặng hợp lý.
Tránh mang giày cao gót hoặc quần áo quá bó:
Mang giày thoải mái: Giày cao gót có thể tạo áp lực lên tĩnh mạch, làm cho máu khó lưu thông. Hãy ưu tiên mang giày đế thấp, mềm mại.
Chọn quần áo thoải mái: Quần áo quá bó có thể cản trở tuần hoàn máu, đặc biệt là ở vùng đùi và bụng.
Mang vớ y khoa (vớ nén):
Nếu bạn có nguy cơ cao mắc giãn tĩnh mạch (do nghề nghiệp, di truyền, hoặc mang thai), việc sử dụng vớ nén ngay từ sớm có thể giúp phòng ngừa tình trạng giãn tĩnh mạch hoặc giảm bớt triệu chứng nếu bạn đã bị.
Điều trị các bệnh lý nền:
Kiểm soát các bệnh lý như huyết áp cao, tiểu đường hoặc bệnh tim mạch sẽ giúp giảm nguy cơ gây giãn tĩnh mạch do ảnh hưởng đến tuần hoàn máu.
Giãn tĩnh mạch chân là một vấn đề sức khỏe phổ biến, nhưng nếu phát hiện sớm và điều trị đúng cách, bạn có thể giảm thiểu những ảnh hưởng tiêu cực của bệnh.
Bài viết trên Trường Y Dược Tôn Thất Tùng đã nêu rõ các Nguyên nhân giãn tĩnh mạch chân, bao gồm yếu tố di truyền, lão hóa, lối sống ít vận động, nghề nghiệp yêu cầu đứng lâu, cũng như các yếu tố sức khỏe khác như thừa cân, mang thai hay thay đổi hormone. Những nguyên nhân này có thể ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng của các van trong tĩnh mạch, gây ra hiện tượng máu ứ đọng và tĩnh mạch bị giãn nở. Hy vọng qua bài viết này, độc giả sẽ có thêm thông tin hữu ích để hiểu rõ hơn về tình trạng giãn tĩnh mạch chân và từ đó áp dụng các biện pháp phòng ngừa hiệu quả, bảo vệ sức khỏe của mình một cách tốt nhất.
Hãy tham khảo thêm thông tin về nhu cầu tuyển sinh và các chương trình đào tạo tại https://yduoctonthattung.vn/
